POST UIT ZUID-AFRIKA – een boek van Nanne van de Poll over het leven van Hendrik van de Poll en Aaltje Ottens in Transvaal vlak voor en tijdens de Tweede Boerenoorlog.

Jhr Hendrik van de Poll, zoon van Abraham Nicolaas Jan van de Poll en Cornelia Abrahamina de Neufville, is nog geen twintig als hij besluit om als boer in Transvaal een bestaan op bouwen. Hij vestigt zich in Groot-Suikerboschkop, het latere Dullstroom, bij een jonge kolonie van Hollandse emigranten. Hij schrijft regelmatig naar zijn broer en beide zusters in Den Haag.

Over zijn dertien jaren in Zuid-Afrika, de bouw van een watermolen, zijn huwelijk met Aaltje, de oorlogsdreiging en zijn deelname aan de strijd tegen de Britten in de Boerenoorlog, lezen we in meer dan 150 bewaard gebleven brieven.

Na de vrede in 1902, keert hij terug naar Nederland, waar Aaltje met vier kinderen al eerder vanuit een Engels concentratiekamp, aankwam. Hun oudste dochter overleed als een van de talloze kinderen in deze kampen. Hendrik is 36 als hij met vallen en opstaan een nieuw leven probeert op te bouwen in Nederland.

In een groot deel van deze biografie is Hendrik zelf aan het woord als hij schrijft over zijn reis naar Zuid-Afrika en over zijn leven als boer en molenaar met Aaltje, een Drentse boerendochter in een eveneens geëmigreerde familie. Gaandeweg wordt de berichtgeving fragmentarischer en deze stopt als in de Boerenoorlog alle communicatie onmogelijk wordt.

Alle oorspronkelijke brieven (van Henk, maar ook enkelen van Aaltje) zijn integraal opgenomen in het boek, ze geven een zeer direct en intiem beeld van het leven dat ze in Transvaal hebben gehad.

Nanne van de Poll is voormalig bestuurslid van de PWQ Stichting en heeft een groot aantal publicaties en boeken geschreven; voor een overzicht zie PWQ Publicaties.

Het boek is via de WINKEL van de PWQ site te bestellen

De PWQ Stichting verkoopt -via de website- enkele artikelen. Niet alleen leuk en leerzaam, maar het ondersteunt ook financieel de PWQ Stichting.

Vanaf medio juni 2022 is de 'webshop' van de PWQ Stichting operationeel. Via het WINKEL menu kan gezien worden wat er te koop is, wat het kost en een uitleg hoe het gekocht kan worden. Vooralsnog gaat dit via het versturen van een email (naar Winkel@PWQ.nl) met de gewenste artikelen.

Er staan een paar leuke dingen te koop:

• Pollenpad boekje (historische wandeling door Amsterdam langs huizen van 9 generaties Pollen)
• PWQ Kaartspel (de afbeeldingen van de 'plaatjes kaarten' komen uit de PWQ collectie)
• 'Regentengeslacht in Beeld' (geschiedenis en collectie van de familie Van de Poll)
• 'Van Bol tot Veth' (zeer uitgebreide beschrijving van de portretverzameling van de PWQ Stichting).

Binnenkort zullen er nog meer (gebruiks)objecten te koop worden aangeboden. Dus: Watch this space!

Leden van het bestuur van de PWQ Stichting waren aanwezig bij de boekpresentatie "Familie Van de Poll, de Zeister Tak" door JanHein Heimel, uitgegeven door het Zeister Historisch Genootschap.

Op dinsdag 31 mei 2022 heeft de boekpresentatie plaatsgevonden van een boek (en onderzoek) door JanHeim Heimel over de geschiedenis van de zogenaamde 'Zeister Tak' van de familie Van de Poll.

De laatste telg van dit deel van de familie (deel van de 'C-Tak') was Jkvr Joanna Margaretha Elisabeth van de Poll (1872-1970), ook genoemd 'Jo', 'Freule Jo', 'Tante Zus' of 'Tante Zus Zeist'. Met Tante Zus stierf een belangrijke tak van de familie uit, die niet alleen een grote impact op de stad Zeist heeft gehad, maar ook binnen de familie Van de Poll, door de nalatenschap van een enorme verzameling schilderijen, zilver, boeken, brieven, (familie)archief en 'prullaria'.

Joanna Margaretha Elisabeth was jongste kind van Frederik Harmen van de Poll (1823-1909) en Henriette Wilhelmina van de Poll (1829-1909). Jo had drie zusters en vier broers. Van haar zussen zijn Frederica Louise Henriette (1853-1946) en Louise 'Lou' Pauline (1857-1943) Hofdame geweest.

Tante Zus heeft (in haar leven), samen met haar broer Frederik 'Frits' van de Poll (1860-1937) twee Stichtingen opgericht: Van de Poll Wolters Quina Stichting (PWQ), en de Van de Poll Stichting, later het Zeister Historisch Genootschap (ZHG). Alles van het bezit dat een duidelijke link met Zeist had is bij de ZHG ondergebracht, het overige -breder familie- bezit bij de PWQ. 

Het moet duidelijk zijn dat PWQ en ZHG een sterke historische band hebben.

Het boek "De Familie Van de Poll, de Zeister tak", ISBN 978-90-830027-5-0, is te bestellen via de website van het Zeister Historisch Genootschap (link).

Het portret van Steven Wolters, door Caspar Netscher, is weer terug naar het Depot, na ruim 2 jaar onderdeel te zijn geweest van de tentoonstelling “Wereldstad” van het Amsterdam Museum.

In verband met het vrijmaken van zaalruimte voor de tentoonstelling over de Gouden Koets (medio 2021) is het portret van Steven Wolters (1651-1704), geschilderd door Caspar Netscher, weer terug naar het depot. Het schilderij was onderdeel van de tentoonstelling “Wereldstad” van het Amsterdam Museum. Op de foto's is goed te zien dat het portret grondig wordt geinspecteerd door de experts van het Amsterdam Museum voordat het naar het 'transitodepot' gaat. Binnen enkele weken zal het schilderij naar PWQ's Depot in het Collectiecentrum (A'dam Noord) worden overgebracht.

De overige twee bruiklenen, te weten het Model Heilige Grafkerk te Jeruzalem (1669) en het portret van Carel Quina (1622-1689), geschilderd door Jacob Ferdinand Voet, blijven nog wel onderdeel van de tentoonstelling Wereldstad; deze bevinden zich in een andere zaal.

De bruiklenen van de twee grote schilderijen van Jacob en Adriana Quina, geschilderd door Ferdinand Bol, zijn verlengd tot eind 2021. Deze schilderijen zijn onderdeel van de tentoonstelling “Hollanders van de Gouden Eeuw” bij de Hermitage in Amsterdam.

Alle wapenkaart-achtige objecten van de PWQ collectie zijn samen gebracht, gecatalogiseerd en op de website geplaatst.

Binnen de rijke collectie van de PWQ Stichting bevonden zich een aantal zogenaamde ‘Wapenkaarten’ (kwartierstaten, stambomen, stamreeksen en zelfs een rouwbord), allen gekenmerkt door de afbeeldingen van familiewapens en de familierelaties. Deze prachtige objecten zijn nooit opgenomen in een catalogus en werden simpelweg naast alle schilderijen bewaard in het depot.

Tot nu! De kaarten zijn samengebracht in een nieuwe (sub)collectie en te zien op de website. Alle objecten zijn goed beschreven wat en wie ze voorstellen.

De nieuwe serie heeft het PWQ kenmerk ‘WK’. De gebruikte foto’s zijn nu nog van een matige kwaliteit, maar binnenkort worden de kaarten met een hoge resolutie gefotografeerd (en op de website geplaatst).

Zie collecties / Wapenkaarten.

De zogenaamde ‘varia objecten' van de PWQ Stichting zijn gecatalogiseerd, gefotografeerd en ingevoerd op de website. Te vinden bij het menu: collecties / varia objecten.

Al jaren beschikte de PWQ Stichting over een gevarieerde hoeveelheid losse objecten, niet behorende bij de schilderijen of het (miniatuur-) zilver. Deze ‘curiosa’ zijn afkomstig van verschillende personen uit de familie die ze hebben bewaard omdat ze bijzonder of dierbaar waren.

Het is een bonte verzameling van borden, doosjes, zegels, penningen, poppen, waaiers, knopen, ringen, stoelen, tinnen soldaatjes … tot enkele kloostermoppen afkomstig van de 13e-eeuwse woontoren De Pol, de oorsprong van de familie Van de Poll. Ook het bekende 17e-eeuwse model van de Heilige Grafkerk (van Carel Quina) hoort bij deze collectie.

Enkele bestuurs- en familieleden hebben de opbergkasten in het depot uitgespit en de objecten gefotografeerd en van een uniek PWQ catalogusnummer voorzien. Vervolgens konden alle objecten beschreven worden en -eindelijk- zichtbaar gemaakt worden via de website.

Zie collecties / varia objecten.

Het portret van Carel Quina (door Jacob Ferdinand Voet) en het model van de Heilige Grafkerk van Jeruzalem, dat Quina als souvenir had meegenomen van zijn pelgrimage naar de heilige stad, zijn weer terug gezet op hun plek in de tentoonstelling 'Amsterdam Wereldstad' (dat loopt tot januari 2022).

Het portret van Carel Quina (door Jacob Ferdinand Voet), model van de Heilige Grafkerk uit Jeruzalem en een zilveren strooilepel met een voorstelling van Christus en de Samaritaanse vrouw, waren in bruikleen bij het Dordrechts Museum tussen 10 november 2018 en 26 mei 2019. Ze waren onderdeel van de tentoonstelling 'Werk, Bid & Bewonder' dat gehouden werd ter gelegenheid van de viering dat 400 jaar geleden de Synode van Dordrecht plaats vond.